Četvrti korpus Armije Republike BiH je formiran u Mostaru 17. novembra 1992. godine Naredbom načelnika Štaba Vrhovne komande Sefera Halilovića.
Sjedište Korpusa je bilo u Mostaru u najtežim periodima dvostruke agresije, dok je Štab Korpusa jedno vrijeme djelovao iz Jablanice.
U 4. korpusu su objedinjene sve novoformirane armijske jedinice u Mostaru i Hercegovini, kao i sastavi bivše Teritorijalne odbrane kao i neke samostalne spontano formirane dobrovoljačke jedinice koje su do osnivanja Korpusa djelovale na širem području doline Neretve od Nevesinja i Gacka, Čapljine i Stoca, preko Mostara i Jablanice do Konjica.
Od svog formiranja novembra 1992. godine, pa sve do novembra 1993. godine komandant 4. korpusa bio je Arif Pašalić, a njegovi zamjenici Sulejman Budaković Tetak i Mustafa Isović.Ovaj članak nudi besplatnu dostavu za kvalifikovane proizvode Face mask ili kupite online i preuzmite u trgovini danas na medicinskom odjelu
Nakon što je komandant Korpusa general Arif Pašalić, krajem 1993. godine, prekomandovan na dužnost u Sarajevo, na njegovo mjesto dolazi Sulejman Budaković, dok je na dužnost zamjenika komandanta 4. korpusa imenovan Safet Oručević.
Komandanti i zamjenici komandanata 4. korpusa ARBiH
Arif
Pašalić
Sulejman
Budaković
Ramiz
Dreković
Mustafa
Polutak
Mustafa
Isović
Safet
Oručević
Ismet
Alija
Na čelo 4. korpusa je, poslije potpisivanja Vašingtonskog sporazuma 1994. godine, umjesto Sulejmana Budakovića došao je Ramiz Dreković, da bi 1995. godine na kraju rata ovom jedinicom Armije RBiH komandovao Mustafa Polutak.
Dužnost zamjenika komandanta – načelnika Štaba Korpusa obavljali su: Sulejman Budaković Tetak, Mustafa Isović, Safet Oručević, a u kasnijem periodu Esad Ramić i Alija Ismet.
Brigadni general Arif Pašalić je rođen 1943. godine u selu Janjići kod Zenice, a poginuo je u teškoj saobraćajnoj nesreći 26. aprila 1998. godine na putu Sarajevo-Mostar u mjestu Drežnica. Ukopan je na mezarju Šehitluci 30. aprila 1998. godine. Arif Pašalić je osnivač 4. korpusa Armije Republike Bosne i Hercegovine.
Brigadni general Sulejman Budaković je rođen 1956. godine u Bijeljini. Bio je zamjenik komandanta 4. korpusa, a zatim od 06. novembra 1993. do početka 1994. godine komandant 4. korpusa, kada je raspoređen na dužnost načelnika Štaba Komande 2. korpusa u Tuzli.
Brigadni general Ramiz Dreković je rođen 1956. godine u selu Veseniće kod Tutina, Sandžak, Srbija. Komandant 4. korpusa bio je od početka 1994. godine do sredine 1995. godine, kada je raspoređen na dužnost načelnika Uprave za moral u Generalštabu Armije RBiH.
Brigadni general Mustafa Polutak je rođen 01. januara 1946. godine u Goraždu. Bio je načelnik Uprave rodova u Generalštabu, a zatim komandant 4. korpusa nakon potpisivanja mira od avgusta 1995. do rasformiranja 4. korpusa i transformacije Armije RBiH u Vojsku FBiH 1997. godine.
U Komandi 4. korpusa na različitim pozicijama i dužnostima nalazili su se i sljedeći pripadnici Armije RBiH: Nafija Ćatić, Esad Ramić, Hasan Karadža, Redžo Mehić, Sead Sejo Pintul, Jusuf Katica, Meho Zilić, Nijaz Jakupović, Fahir Penava, Hilmo Rogonja, Džemal Bajramović, Safet Nožić, Amer Bilalović, Mufid Kajtaz, Šefkija Džiho, Alica Bilić, Selman Podžić, Emir Bijedić, Amer Jerlagić, Adnan Iskrić, Fikret Krekić, Zijo Pošković, Alija Muhibić, Mirsad Mahmutćehajić, Šefko Razić, Adil Trgo, Jasenko Sijerčić, dr. Nusret Džeko, Alija Lizde, Asim Hadžović, Salko Hodžić. U Komandi 4. korpusa različite dužnosti su obavljali i: Ibahim Rahimić, Sead Đulić, Salko Ćorić, Sead Salčin, Senad Salčin, Alija Behram, Esad Fola Eminović, Selim Isić, Safet Kasumović, Dževad Mujanović, Hamdija Jelovac, Trena Basri, Fuad Ćatović, Zijo Žuljević, Fatima Leho, Mirzeta Rizvanović i drugi.
Treba imati u vidu da je u sastavu Komande 4. korpusa s vremenom dolazilo do čestih promjena uzrokovanih odlascima kadrova na nove dužnosti, pogibijama, zarobljavanjem, prekomandama i iz drugih razloga, pa su neki oficiri svoje funkcije obavljali u relativno kraćem ili nešto dužem periodu.
Zona odgovornosti 4. korpusa Armije Republike BiH pokrivala je sljedeće opštine: Mostar, Konjic, Jablanica, Nevesinje, Stolac i Čapljina. Na sjeveru Hercegovine Korpus je zonu djelovanja imao još i u obuhvatu teritorija Bjelimića i Ljute, ispod planina Treskavice i Bjelašnice. Zona odgovornosti 4. korpusa bila je teritorijalno vrlo uska i zahtjevna. Uz rijeku Neretvu i magistralni put M-17 protezala se čak više od stotinu kilometara između borbenih linija srbijanskog agresora i položaja HVO (HV). U nekim dijelovima širina te zone razdvajanja snaga iznosila je svega 700 metara. Duž zone odgovornosti 4. korpusa, pored magistralnog puta M-17, odnosno pored rijeke Neretve, proteže se željeznička pruga Mostar – Sarajevo.
Neretva, magistralni put M-17 i željeznička pruga bili su zamišljena linija kojom se planirala podjela teritorija između srbijanskog i hrvatskog agresora na Republiku BiH. i za jednog i za drugog agresora to je bila zamišljena granica između zamišljenih teritorija “velike Srbije” i “velike Hrvatske”.
Zato su za odbranu teritorija cjelovite BiH navedene komunikacije bile od izvanrednog strateškog značaja. To je bio motiv da su vojne snage obje susjedne države zajednički preduzimale različite aktivnosti, akcije i operacije da pobrojane komunikacije ostanu pod njihovom kontrolom i da se na taj način dodatno komplicira strateška pozicija snage odbrane Republike Bosne i Hercegovine.
Navest ćemo ključne jedinice nastale u osnivanju 4. korpusa (kasnije su pojedine jedinice pripojene 6. korpusu) koje su bile okosnica odbrane Mostara i Hercegovine od agresora: 41/441. Slavna brigada – Mostar; 42/442. brdska brigada Bregava – Stolac (Dubrave, Čapljina); 43/443. brdska brigada – Konjic; 44/444. brdska brigade – Jablanica; 45/445. brdska brigada Neretvica – Buturović Polje; SB Prozor/446. brdska brigada – Prozor (Here, Kute, Šćipe); 48/448. brdska brigada – Blagaj; 49/449. istočnohercegovačka brdska brigada – Potoci; Samostalni bataljon Šargan – Gacko; Samostalni bataljon Nevesinje; Specijalni odred policije Bosna 4 – Mostar; 4. muslimanska lahka brdska brigada – Konjic; 450. lahka brigada Bjelimići; Samostalni bataljon Drežnica – Drežnica; Artiljerijski divizion; Bataljon vojne policije.
U ovim jedinicama 4. korpusa bilo je angažovano nekoliko hiljada vojnih pripadnika.
Značajnu i neprocjenjivu podršku djelovanju svih jedinica i Komandi u sastavu 4. korpusa davao je Bataljon vojne policije formiran 12. 12. 1992. godine na čijem čelu se nalazio Nusret Šahić, dok je zona odgovornosti, osim Mostara, bio još Konjic, Drežnica i Jablanica.
Nakon razdvajanja 4. i 6. korpusa komandant Vojne policije Korpusa je bio Zijo Lerić, a prije njega su VP-u gradu vodili pripadnici 41. MTBRS Sabahudin Balavac Švabo do pogibije u Sjevernom logoru i Dragan Hadrović do kraja rata ‘95.
Četa veze 4. korpusa: Jednako važnu poziciju imala je Četa veze 4. korpusa koja je formirana 25. februara 1994. godine, dok je Komanda 4. korpusa prije njenog formiranja koristila sisteme veze iz sastava 41. brigade Slavne.
Logistička baza 4. korpusa: Važnu ulogu u djelovanju jedinica, komandi i snaga 4. korpusa imala je Logistička baza Korpusa, razmještena na više lokacija.
Obavljala je važne zadatke snabdijevanja jedinica i komandi, te bila odgovorna za čuvanje, skladištenje, održavanje materijalno-tehničkih sredstava, evakuacije, sanitetskog i veterinarskog zbrinjavanja. Komandant je bio Šefkija Kevrić.
Ratna bolnica Mostar: Nemjerljivu zdravstvenu podršku tokom cijele agresije na Republiku Bosnu i Hercegovinu u području Mostara i cijele zone Korpusa pružala je Ratna bolnica Mostar na čelu sa načelnicima i legendarnim doktorima – Draganom Milavićem i Zlatkom Skikićem.
Razvojem i profesionalnim ustrojem osnovnih jedinica, vodova, četa, bataljona i brigada, 4. korpus Armije Republike BiH gradio je i vlastitu strukturu i ustrojavao vojnu hijerarhiju u skladu sa rastućim potrebama odbrane i objektivnim stanjem na terenu ratujući uporedo protiv dva agresora.